[Metal Malzemeler Ustası Uygulamalı] 36. Dönem Çözümleri

1. HRC 6066, STB2 deformasyon önleyici ısıl işlem döngüsü hakkında bilgi veriniz.
※ HRC 6066, STB2 (Yüksek karbonlu krom çeliği)
◑ Isıtma işleminden sonra Sönme(Soğutma)-Tavlama
◑ Sönme sıcaklığında 700 derece civarında yaklaşık 3 saat bekletildikten sonra hava soğutulması
◑ 790-820 derecede 30 dakika, 25 dakika yağ soğutulması ve Ms(170-130) noktasında hava soğutulması
◑ 150-180 derecede 40 dakika, 25 dakika sonra su soğutulması

2. Deformasyona duyarlı yüksek hızlı motor millerini üst bainit yapısında elde etmek için klorür tuz banyosu seçilmiştir. Düşük sıcaklıktaki tuz banyosu bileşenlerini 3 tanesini yazınız (Erime noktası: 2360 derece, Kullanım sıcaklığı: 400 derece)
◑ Düşük sıcaklıktaki tuz banyosu: Sodyum nitrat, Potasyum nitrat, Sodyum nitrit, Potasyum nitrit

3. S eğrisinin elde edilme yöntemlerini sıralayınız. (CCT eğrisinin elde edilme yöntemleri 3 tanesi)
◐ Metalurjik yöntem
◐ Termal analiz yöntemi
◐ Termal genleşme yöntemi
◐ Manyetik analiz yöntemi

4. Faz kuralını kullanarak denge noktasında serbestlik derecesini bulunuz.
◐ F=C+1-P
◐ C = 2 , P = 3 , F = 0

5. 120 derecelik elmas konik uçlu bir penetratör kullanarak 150 kg yük ile Rockwell sertlik testi yapıldığında, 0,045 mm derinliğinde bir girinti elde edildiyse HRC değeri nedir?
◐ Hesaplama Formülü
HRC = 100 - 500h (h = girinti derinliği, mm cinsinden)
100 - 500 x 0,045 = 77,5

◐ Cevap
77,5

6. Yorgunluk limitini tanımlayınız ve Al gibi yorgunluk limiti belirlemek zor olan metallerde yorgunluk limiti nasıl belirlenir, açıklayınız.
※ Yorgunluk Limiti Tanımı
◑ Malzemeye tekrarlayan yükler etki ettiğinde, malzemenin kalıcı olarak kırılmamasına neden olan en yüksek yük değeridir.

※ Alüminyum (Al) gibi yorgunluk limiti belirlemek zor olduğu durumlarda
◑ 10 üzeri 7 tekrar sayısındaki gerilme genliğini yorgunluk limiti olarak tanımlamak (Ürün veya parçanın etkili ömrünü belirlemek)

7. C %0,25'lik bir çeliğe, hedef karbon konsantrasyonu %0,8 olacak şekilde, difüzyon süresi dahil 7 saatlik bir çimentolama işleminden sonra yüzey karbon konsantrasyonu %1,15 olarak ölçülmüştür. Buna göre çimentolama süresi ne kadardır?
◑ Harris Denklemi
Tc = Çimentolama süresi, Tt = Çimentolama süresi + Difüzyon süresi
C = Hedef yüzey karbon konsantrasyonu (%), Co = Çimentolama sırasında karbon konsantrasyonu (%), Ci = Malzemenin orijinal karbon konsantrasyonu (%)

◑ Hesaplama Formülü
Tc = Tt ((C - Ci) / Co - Ci))2
Tc = 7 * ((0,8-0,25)/(1,15-0,25))2

◑ Cevap
Tc = 2,6 saat

8. Fe-C faz diyagramında %4,3 karbonlu (①) noktasının adı nedir, ötektik noktasının serbestlik derecesi (②), manyetik dönüşüm sıcaklığı (③) derece ve γ-Fe, α-Fe'nin kristal yapıları (④) nedir?
◑ ① : Ötektik Nokta
◑ ② : 0
◑ ③ : A2 (768 derece)
◑ ④ : VBC

9. Kütle etkisini açıklayınız.
◑ Aynı çelik çeşidinde bile, ürünün boyutu, kalınlığı, kütlesi ve şekline bağlı olarak sertleşen derinlik değişir.

10. Sertleşme yeteneğini açıklayınız.
◑ Aynı boyuttaki bir üründe bile, çelik çeşidine bağlı olarak söndürme sırasında sertleşen derinlik değişir. Bu sertleşen derinliği kontrol eden, çeliğin kendine özgü özelliğine sertleşme yeteneği denir.

11. Manyetik parçacık muayenesinde, manyetikleştirme yöntemlerine göre doğrusal manyetikleştirme ve dairesel manyetikleştirmeyi ayırt ediniz.
※ Doğrusal Manyetikleştirme Yöntemi
◑ Kutup başlığı yöntemi (M)
◑ Bobin yöntemi (C)

※ Dairesel Manyetikleştirme Yöntemi
◑ Manyetik akı geçiş yöntemi (I)
◑ Mil boyunca akım geçirme yöntemi (EA)
◑ Prob yöntemi (P)

12. Termokupl ile ilgili olarak bağlantılı olanı eşleştiriniz. (Termokupl hakkında bilgi veriniz_değiştirme)
※ Termokupl Koşulları (Sıcak ve Soğuk)
◑ Termoelektrik kuvvetinin yüksek olması
◑ Yüksek sıcaklıklara dayanıklı olması
◑ Yüksek ısıya dayanıklı olması
◑ Korozyona dayanıklı olması
◑ Isı iletkenliğinin düşük olması

13. Rulman çeliği, hassas makine çeliği ve ölçü çeliğinin kriyojenik işleme tabi tutulmasının amaçlarını 3 tanesini yazınız.
◑ Boyut deformasyonunu önleme
◑ Yaşlanma deformasyonunu önleme
◑ Çelikleri daha güçlü hale getirme
◑ Çimentolama katmanını güçlendirme
◑ Paslanmaz çeliklerin mekanik özelliklerini iyileştirme
◑ Kalan osteniti martensit haline getirme

14. Lamination (Katmanlaşma) muayene yöntemini açıklayınız.
※ Lamination (Katmanlaşma)
Hadde çeliğinde bulunan iç kusurlar, metalik olmayan yabancı maddeler vb. haddeleme yönünde paralel olarak uzayarak katmanlı bir yapı oluşturur.

15. Genel ısıl işlem kalıplarının malzemelerindeki koşul ve dikkat edilmesi gereken hususları 5 tanesini yazınız.
◑ Isıya dayanıklı olmalı
◑ Yüksek sıcaklıklarda deformasyon çok az olmalı
◑ Üretimi kolay olmalı
◑ Korozyona dayanıklı malzeme olmalı
◑ Deformasyona karşı yeterli sertliği korumalı

16. Eddy Current (Girdap Akımı) muayenesinin avantajlarını 4 tanesini ve dezavantajlarını 3 tanesini yazınız.
※ Avantajlar (Yüksek Hızlı Muayene)
◑ Yüksek sıcaklıklarda da muayene yapılabilir.
◑ Temassızdır ve muayene hızı yüksektir.
◑ Muayene kayıtları saklanabilir.
​◑ Yüzey kusurlarının tespit yeteneği mükemmeldir.

※ Dezavantajlar (İç Kusur Muayenesi)
◑ İç kusurların ölçümünde uygun değildir.
◑ Karmaşık şekillerde muayene yapmak zordur.
◑ Muayene sonucunda elde edilen göstergelerden kusurun türü, şekli vb. hakkında doğrudan bilgi edinmek zordur.

17. Isıl işlem sırasında kütle etkisini açıklayınız.
◑ Kütle Etkisi
Aynı çelik çeşidinde bile, boyut, ölçü ve kalınlığa bağlı olarak sertleşen derinlik değişir.
Malzemenin boyutu ve şekline göre ısıl işlem etkisini değerlendirme